آب در پرورش شیلات نقش بسیار مهمی در شرایط زندگی، سلامت و رشد بهینه شیلات دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، آزمایش آب می‌تواند اطلاعات مفیدی از کیفیت آب ارائه دهد. اما اولین قدم برای آزمایش آب، نمونه برداری صحیح از آب است (نمونه برداشته شده باید نماینده آبی باشد که استفاده می‌کنید). اصول نمونه برداری برای آزمایشات عمومی شیلات در این راهنما ارائه شده است.
مد نظر داشته باشید که برای آنالیز برخی از ویژگی‌ها باید اصول خاصی را در نمونه برداری رعایت کنید.
زمان نمونه برداری از آب
توصیه می‌شود نمونه برداری از آب پرورش شیلات را هر سال و یا هر دو سال انجام دهید اما اگر با شرایط خاصی مواجه بودید به عنوان مثال مرگ ماهی‌ها که نیاز به آزمایش و پاسخ سریع دارد، باید سریعا برای آزمایش آب اقدام کنید.
عموما بهتر است نمونه برداری را صبح انجام دهید با این‌حال ممکن است برای آنالیز برخی خصوصیات نیاز به نمونه برداری در زمان‌های مشخص باشد.
لوازم و موارد مورد نیاز برای نمونه برداری از آب
- بطری پلاستیکی
- یک عدد برگه مشخصات نمونه (حاوی اطلاعات مربوط به نمونه: تاریخ نمونه برداری، نام نمونه بردار، نام پرورش دهنده، نوع محصول آبزی و کد نمونه)
- ماژیک ضدآب
- دستکش (در صورت عدم استفاده قبل از نمونه برداری حتما دست‌ها را بشویید)
- اپلیکیشن اگرویار و
- دیپر (در صورت نیاز)
مراحل نمونه برداری از آب شیلات
گام اول : تعیین مکان نمونه
در مکان نمونه برداری، مختصات جغرافیایی را در اپلیکیشن اگرویار وارد و کد مربوط به نمونه را یادداشت کنید.
گام دوم : برداشت نمونه آب شیلات
قبل از برداشت نمونه آب برای ارسال به آزمایشگاه بطری نمونه را تا حجم سه چهارم آن از آب مورد نظر پر کرده و درب آن را ببنید، سپس بطری را تکان داده و بعد خالی کنید. این عمل را سه بار تکرار کنید.
سپس، برای برداشتن نمونه به این ترتیب عمل کنید:
- ابتدا بطری را با یک دست نزدیک سطح آب بگیرید و با دست دیگر درپوش آن را باز کنید.
- سپس بطری را معکوس کرده و به سرعت به زیر آب ببرید.
- بطری را به سمت بالا قرار دهید و اجازه دهید هوای آن خارج شود و بطری پر شود.
- سپس بطری را از آب خارج کنید در نهایت درپوش را محکم ببندید.
مقدار نمونه برداشته شده به نوع ویژگی‌هایی که می‌خواهید آنالیز کنید وابسته است اما به طور کلی حداقل 2 لیتر نمونه به آزمایشگاه ارسال کنید.
گام سوم : ثبت اطلاعات نمونه آب
برگه اطلاعات نمونه را کامل کنید و روی بطری بچسبانید و در سمت دیگر بطری اطلاعات نمونه را با ماژیک یادداشت کنید.
گام چهارم : ارسال نمونه
نمونه آب شیلات را در سریعترین زمان ممکن به آزمایشگاه ارسال کنید. توجه کنید که در این مدت نمونه را باید در یخچال قرار دهید. حداکثر زمانی که می‌توانید نمونه را در این حالت نگهدارید و به آزمایشگاه برسانید 12 ساعت است.
استفاده از باکس یخ به شما کمک می‌کند که مدت زمان طولانی‌تری نمونه را به صورت دست نخورده نگهدارید و به آزمایشگاه منتقل کنید.
کارهایی که نباید در نمونه برداری از آب انجام دهید
- نوشتن اطلاعات نمونه روی درپوش بطری
- ورود هر‌گونه زباله به بطری در حین جمع آوری و حمل نمونه به خصوص رسوبات، گل و جلبک‌ها
- قرار دادن درپوش بطری به صورت رو به پایین و در تماس با سطوح آلوده
- برخورد دست با درون بطری یا بخش درونی درپوش بطری نمونه
- برداشتن آب با ظرف یا بطری دیگر و انتقال آن به بطری نمونه
- عدم تماس بطری نمونه با دیواره‌ها و کف منبع آب
کارهایی که بهتر است در نمونه برداری از آب در نظر داشته باشید
- استفاده از بطری نمونه برداری تمیز
- استفاده از از دستکش یکبار مصرف استریل
- باز کردن درپوش بطری نمونه بلافاصله قبل نمونه برداری
- برداشت نمونه به گونه‌ای که نمایانگر مواد معلق و رسوبات معمول در آب باشد
- برداشت نمونه آب از بخشی که آب جریان دارد و ساکن نیست
نکات مهم:
- دو پارامتر مهم در شیلات اکسیژن محلول (DO) و کربن‌دی‌اکسید آزاد (CO2) باید در محل نمونه برداری اندازه‌گیری شوند.
- نمونه آب قبل از احداث استخر پرورش شیلات به منظور بررسی تناسب برای پرورش آبزی باید از خروجی منبع آب تامین کننده باشد.
- در صورتی که پرورش شیلات دارید، نمونه برداری را از داخل استخر انجام دهید ( از محلی که آب راکد است و یا محل ورود آب به داخل استخر نمونه برداری انجام ندهید).
درصورت نیاز به اطلاعات بیشتر با شماره 05191004603 تماس بگیرید.