انجام آزمایشات آب کشاورزی کمک زیادی به مدیریت صحیح و بهره وری مناسب از منابع آب کشاورزی می‌نماید. بررسی کیفیت آب کشاورزی در انتخاب نوع کود، مدیریت بهره وری آّب و کاهش ورود آلاینده ها به آبهای زیرزمینی تاثیرگذار است. بررسی تناسب کیفیت آب به ویژه قبل از احداث باغ و مزرعه اهمیت زیادی دارد. در این راهنما اصول کلی نمونه برداری منابع اساسی آب کشاورزی یعنی آب چاه و قنات و آب سطحی مثل آب رودخانه و غیره ارائه شده است.
آزمایش آب از جمله موارد حائز اهمیت در مدیریت آب آبیاری کشاورزی است. اما در ابتدا نیاز است تا نمونه‌برداری از آب به صورت صحیح انجام شود (نمونه برداشته شده باید نماینده شرایط آب آبیاری باشد). بنابراین، در این راهنما اصول صحیح نمونه برداری از آب سطحی برای آزمایشات عمومی ارائه می‌گردد.
دقت داشته باشید که برای آنالیز برخی خصوصیات باید شرایط ویژه‌ای را در نمونه برداری آب رعایت کنید.
زمان نمونه برداری از آب سطحی
برای ارزیابی خصوصیات آب سطحی بهتر است 3 تا 5 بار در هر فصل رشد ارزیابی را انجام دهید. زمان های مناسب برای بررسی وضعیت آب در طول فصل رشد شامل زمان کاشت، اوج آبیاری و زمان برداشت است. همچنین، بهتر است نمونه برداری صبح انجام شود. اگرچه ممکن است برای آنالیز برخی خصوصیات نیاز به نمونه برداری در زمان‌های مشخص باشد.
لوازم و موارد مورد نیاز برای نمونه برداری آب
- بطری پلاستیکی
- یک عدد برگه مشخصات نمونه (حاوی اطلاعات مربوط به نمونه: کد نمونه، تاریخ نمونه برداری، نام نمونه بردار، نام کشاورز، نوع محصول)
- خودکار
- چسب نواری
- دستکش (در صورت نبود دستکش حتما قبل از نمونه برداری دستان خود را بشویید و از تماس مستقیم آب بطری نمونه با دستان خود اجتناب کنید) و
- اپلیکیشن اگرویار
- دیپر (در صورت نیاز)
مقدار نمونه آب
مقدار نمونه آب به نوع ویژگی‌هایی که می‌خواهید آنالیز کنید وابسته است اما به طور کلی برای آزمایشات عمومی حداقل 2 لیتر نمونه آب نیاز است.
مراحل نمونه برداری آب
انجام نمونه‌برداری از آب مرحله مهم و تاثیرگذار بر نتیجه آزمایش است. بنابراین، برای اینکه نمونه ارسالی شما به آزمایشگاه نماینده شرایط آب باشد حتما نمونه برداری را مطابق راهنما انجام دهید. آماده کردن لوازم نمونه‌برداری قبل از نمونه گیری ضروری است.
گام اول: تعیین مکان نمونه
در مکان نمونه برداری، مختصات جغرافیایی را در اپلیکیشن اگرویار وارد و کد مربوط به نمونه را یادداشت کنید.
نکته اول: در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و سایر سیستم‌های آبیاری، نمونه برداری از سر قطره‌چکان‌ها و نازل ها به دلیل دشواری در نمونه برداری اصولی و عدم تشخیص منشأ مشکلات، پیشنهاد نمی‌شود. بنابراین، در این شرایط نمونه‌ی آب باید از منبع اصلی آب آبیاری برداشته شود.
نکته دوم: اگر شرایط آب به گونه ای است که خصوصیات آن یکنواخت باشد می‌تواند از یک نقطه نمونه برداری کنید، در غیر این صورت نیاز است از عمق‌ها و نقاط مختلف نمونه برداری را انجام دهید.
گام دوم: آماده سازی تجهیزات
بطری نمونه را تا حجم سه چهارم آن از آب مورد نظر پر کرده و درپوش را ببنید، سپس بطری را تکان داده و بعد خالی کنید. این عمل را سه بار تکرار کنید.
گام سوم: برداشت نمونه آب
برای برداشتن نمونه به این ترتیب عمل کنید:
- ابتدا بطری را با یک دست نزدیک سطح آب بگیرید و با دست دیگر درپوش آن را باز کنید.
- سپس بطری باز را معکوس کرده و به سرعت به زیر آب ببرید.
- بطری را به سمت بالا قرار دهید و اجازه دهید هوای آن خارج شود و بطری پر شود.
- سپس بطری را از آب خارج کنید در نهایت درپوش را محکم ببندید.
گام چهارم: ثبت اطلاعات نمونه
برگه اطلاعات نمونه را تکمیل نمایید وآن را روی بطری بچسبانید. قبل از چسباندن برگه سطح بطری را خشک نمایید و سپس تمام روی برگه را چسب بزنید (چسباندن تمام سطح برگه اطلاعات به شما کمک می کند تا در مجاورت رطوبت و جابجایی، اطلاعات برگه مخدوش نشود به دست آزمایشگاه برسد).
گام پنجم: ارسال نمونه
نمونه را در اسرع وقت به آزمایشگاه تحویل دهید و آن را تا زمان ارسال به آزمایشگاه در یخچال قرار دهید.
کارهایی که نباید در نمونه برداری آب انجام دهید!
- نوشتن اطلاعات نمونه روی درپوش بطری
- ورود هر‌گونه زباله به نمونه و بطری در حین جمع آوری و حمل نمونه به خصوص رسوبات و جلبک‌ها
- قرار دادن درپوش بطری به صورت رو به پایین و در تماس با سطوح آلوده
- برخورد دست با درون بطری یا بخش درونی درپوش بطری نمونه
- برداشتن آب با ظرف یا بطری دیگر و انتقال آن به بطری نمونه
- فاصله‌ی کمتر از 2 کیلومتری محل نمونه برداری با آبشار و یا سد
- نمونه برداری را از آب راکد
- تماس بطری نمونه با دیواره‌ها و کف منبع آب
- نمونه گیری از آب متلاطم شده ناشی از حرکت پارو در نمونه برداری با قایق
کارهایی که بهتر است در نمونه برداری آب در نظر داشته باشید!
- استفاده از از دستکش یکبار مصرف استریل
- باز کردن درپوش بطری نمونه بلافاصله قبل نمونه برداری
- استفاده از بطری نمونه برداری تمیز
- برداشت نمونه به گونه‌ای که نمایانگر مواد معلق و رسوبات معمول در آب باشد
- فاصله بیش از دو کیلومتر از محل نمونه برداری از آبشار و یا سد
در صورتی که پاسخ سوالات خود برای نمونه برداری از آبهای سطحی را دریافت نکردید سوالات خود را برای ما بنویسید و یا با شماره 05191004603 تماس بگیرید.
انجام آزمایش آب به بهبود تصمیم‌گیری‌های مدیریت مزارع و باغات کمک شایانی می‌نماید.در این بخش، اصول کلی برای نمونه برداری از آب چاه به منظور انجام آزمایشات عمومی ارائه می‌شود. باید در نظر داشته باشید که برخی از آزمایشات نیازمند شرایط خاص برای نمونه‌برداری هستند.
لوازم و موارد مورد نیاز برای نمونه برداری از آب
- بطری پلاستیکی
- یک عدد برگه مشخصات نمونه (حاوی اطلاعات مربوط به نمونه: کد نمونه، تاریخ نمونه برداری، نام نمونه بردار، نام کشاورز، نوع محصول)
- خودکار
- چسب نواری
- دستکش (در صورت نبود دستکش حتما قبل از نمونه برداری دستان خود را بشویید و از تماس مستقیم آب بطری نمونه با دستان خود اجتناب کنید)
- اپلیکیشن اگرویار
مراحل نمونه برداری از آب چاه
متقاضی گرامی برای اینکه نمونه ارسالی شما به آزمایشگاه نماینده شرایط آب باشد حتما نمونه برداری را مطابق راهنما انجام دهید.
گام اول: تعیین مکان نمونه
مختصات جغرافیایی مکان نمونه برداری را در اپلیکیشن اگرویار وارد و کد مربوط به نمونه را برگه مشخصات نمونه یادداشت کنید.
گام دوم: آماده سازی خروجی آب
قبل از نمونه برداری، بخش‌هایی مثل شیلنگ‌ها، فیلتر‌ها و غیره که احتمال آلودگی آن‌ها وجود دارد را باز کنید.
اگر پمپ چاه برای مدت طولانی فعال نبوده است، باید نمونه برداری از آب را بعد از اینکه پمپ 24 ساعت مداوما روشن بود انجام دهید در غیر این صورت می‌توانید بعد از اینکه پمپ یک ساعت مداوم فعال بود، نمونه آب را بردارید.
نکته: در صورتی که سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و یا سایر سیستم های آبیاری دارید نمونه برداری را از منبع اصلی آب آبیاری انجام دهید. برداشتن نمونه‌ی آب از سر قطره چکان‌ها و نازل ها توصیه نمی‌شود زیرا برداشتن نمونه اصولی از آن‌ها در طول آبیاری سخت است و از طرف دیگر اگر مشکلی در آزمایش آب تشخیص داده شود، ردیابی منشا آن دشوار است.
گام سوم: آماده سازی تجهیزات
قبل از نمونه برداری، بطری را حداقل سه بار با آب مورد نظر بشویید به این صورت که بطری را از آب مورد نظر تا سه چهارم حجم پر کرده، تکان داده و سپس خالی کنید.
گام چهارم: برداشت نمونه آب
درپوش بطری نمونه را باز کرده و آن را در جریان آب قرار دهید تا پر شود، سپس درپوش را محکم ببندید. حداقل 2 لیتر آب برای آزمایشات عمومی آب نیاز است.
گام پنجم: ثبت اطلاعات نمونه
برگه اطلاعات نمونه را تکمیل کرده و روی بطری بچسبانید (سطح بطری را قبل از چسباندن برگه اطلاعات خشک کنید و تماما روی برگه را چسب بزنید تا در مجاورت رطوبت، اطلاعات شما به دست آزمایشگاه برسد).
گام ششم: ارسال نمونه
نمونه را در اسرع وقت به آزمایشگاه ارسال کنید و تا زمان تحویل به آزمایشگاه آن در جای خنک قرار دهید. نمونه آب را در کمتر از 24 ساعت به آزمایشگاه برسانید.
کارهایی که نباید در نمونه برداری آب چاه و قنات انجام دهید!
- نوشتن اطلاعات نمونه روی درپوش بطری
- ورود هر‌گونه زباله به نمونه و بطری در حین جمع آوری و حمل نمونه آب
- قرار دادن درپوش بطری به صورت رو به پایین و در تماس با سطوح آلوده
- برخورد دست با بخش درونی درپوش بطری نمونه و درون بطری
- برداشتن آب با ظرف یا بطری دیگر و انتقال آن به بطری نمونه آب
کارهایی که بهتر است در نمونه برداری آب در نظر داشته باشید!
- استفاده از از دستکش یکبار مصرف استریل
- باز کردن درپوش بطری نمونه بلافاصله قبل نمونه برداری
- استفاده از ظرف نمونه تمیز
- برداشت نمونه به گونه‌ای که نمایانگر مواد معلق و رسوبات معمول در آب باشد
همراه عزیز آزمایشگاه جامع اگرویار، درصورت نیاز به اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 05191004603 تماس بگیرید.